خوردگی چیست؟ در جهان امروزی ما توسط فلزات احاطه شدهایم و در اطراف ما میتوانید سازه های فلزی پیدا کنید و تعداد آنها به طور مداوم در حال افزایش است. دشمن اصلی این ساخت و سازها پدیده تخریب است که به آن خوردگی (corrosion) میگویند.
در نگاه اول، وقتی از خوردگی صحبت می کنیم، تصویر زنگ زدگی را در ذهن داریم که روی فلزات آهنی ظاهر میشود.
کلمه خوردگی به چه معناست؟
خوردگی به فرآیندهای زوال و تخریب فلزات، تحت تاثیر عوامل شیمیایی در محیط اطلاق می شود. به طور خلاصه، تخریب یک ماده در نتیجه واکنش آن با محیطی که در معرض آن قرار دارد.
هر مادهای خورده می شود، نه فقط فلزات:
همه اینها اشکال خوردگی در سطح معینی هستند.
این واقعیت که بسیاری از فلزات با همسایگی اطراف خود واکنش نشان میدهند از دیرباز شناخته شده است. بنابراین، آهن یا فولاد زنگ میزند، نقره براقیت خود را از دست میدهد، مس پتینه میشود، آلومینیوم در حال اکسید شدن است (یک لایه بسیار نازک از اکسید تشکیل میدهد که از ادامهی واکنش جلوگیری میکند)، روی و سرب به تدریج براقیت فلزی خود را از دست میدهند.
علت این تغییرات ناخواسته در فلزات، واکنشهای شیمیایی و به ویژه واکنش های الکتروشیمیایی است که از سطح فلز شروع می شود.
به استثنای فلزات نجیب، سایر فلزات در تماس با محیط اتمسفر ناپایدار هستند. نحوه وقوع این ناپایداری و همچنین میزان وقوع آن به ماهیت فلز و همسایگی اطراف آن بستگی دارد.
این فرآیند شامل تخریب تدریجی مواد (معمولا فلزات) در نتیجه واکنش شیمیایی و یا الکتروشیمیایی با محیط آنها است. خوردگی خواص مفید مواد و ساختارها از جمله استحکام، ظاهر و نفوذپذیری در برابر مایعات و گازها را تخریب میکند.
بسیاری از آلیاژهای ساختاری صرفا در نتیجه قرار گرفتن در معرض رطوبت در هوا خورده میشوند، اما این فرآیند ممکن است به شدت تحت تاثیر قرار گرفتن در معرض مواد خاص قرار گیرد.
خوردگی ممکن است به صورت موضعی رخ دهد، یک گودال یا ترک ایجاد کند، یا در یک منطقه بزرگتر به طور کم و بیش یکنواخت پخش شود و یک سطح خاص را تحت تاثیر قرار دهد. از آنجایی که خوردگی یک فرآیند کنترل شده با انتشار است، در سطوح در معرض دید رخ می دهد.
در نتیجه، روشهایی برای کاهش فعالیت سطح در معرض، مانند غیرفعال کردن، میتوانند مقاومت در برابر خوردگی را برای یک ماده افزایش دهند. با این حال، مکانیسم های خاص مرتبط با خوردگی کمتر قابل مشاهده هستند و بنابراین کمتر قابل پیش بینی هستند. با توجه به نیاز به افزایش طول عمر سطوح فلزی برای صرفه جویی در هزینه، خدمات حفاظتی ضد خوردگی پدید آمده است.
ارتش ایالات متحده از تجهیزات (مانند هلیکوپترها) در برابر خوردگی محافظت می کند و در نتیجه میلیونها دلار صرفه جویی میشود. این در مورد افزایش عمر عملیاتی و صرفه جویی است. چه کسی این را نمی خواهد؟
پوشش های محافظ صنعتی: سابپاشی، بتونه کاری و رنگ آمیزی
در جهان کارهی زیادی برای جلوگیریاز خوردگیانجام میشود که در ادامه به معرفی برخی از آنها میپردازیم: