ریزش سنگ ساختمان از جمله سوانح بسیار متداول است که باید مورد توجه قرار بگیرد.یکی از محبوبترین نوع نما در ایران استفاده از انواع سنگ نما در ساخت و ساز است.بنا به دلایلی گوناگونی مانند شرایط آب و هوایی و افزایش رطوبت از سطح دیواره اصلی جدا شده و به زمین سقوط می‌کنند. این اتفاق علاوه بر کاهش زیبایی ساختمان سبب افزایش خطرات مالی و جانی هم می‌‎شود. چرا که احتمال برخورد این سنگ‌ها اتومبیل یا عابرین پیاده وجود دارد. اما در صورت وقوع این اتفاق مسئولیت ریزش سنگ نما بر عهده چه کسی است؟

دلیل ریزش سنگ نما چیست؟

دلایل متعددی ممکن است موجب ریزش سنگ نمای ساختمان شود که در ادامه به بیان برخی از آنها خواهیم پرداخت:

نبود مقاومت کششی در ملات

یکی از دلایل شایع در  ریزش سنگ نما، مقاومت کششی پایین ملات است. به طور کلی بسیاری از مجریان ساختمانی برای نگه داشتن سنگ در نمای ساختمان از ملات استفاده می‌کنند. بیشتر ملات‌های مورد استفاده در برابر فشار مقاومت خوبی داشته، اما در کشش آستانه تحملی پایینی دارند . به همین دلیل اغلب سنگ‌های نما که در ارتفاعات ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند در صورت اسکوپ نشدن در اثر وزش باد دچار ریزش می‌شوند.

انبساط و انقباض

یکی دیگر از دلایل سقوط سنگ نما، می‌توان به سرد و گرم شدن اشاره کرد. به طور کلی در اثر بارش باران همواره مقداری رطوبت به پشت سنگ‌ها نفوذ می‌کند. این رطوبت در زمستان باعث انبساط و انقباض سنگ‌ها شده و  به این ترتیب با گذشت زمان سنگ‌های نما دچار ترک خوردگی و ریزش می‌شوند.

عدم نظارت مناسب

علاوه بر کیفیت پایین ملات که قبلا بیان کردیم، عدم نظارت مناسب هم می‌تواند عامل موثری در سقوط سنگ نما باشد. به طور کلی بسیاری از کارفرمایان با هدف کاهش هزینه ساخت به دنبال سود بیشتری هستند. از طرفی دیگر بسیاری از مجریان ساختمانی برای کاهش زمان ساخت نما، از ملات نگهداری نکرده استفاده می‌کنند  و یا در پشت سنگ ها نخاله می‌ریزند. بنهاد نظارتی باید  روند ساخت و کیفیت اجرای نمای ساختمان را به طور مستمر و دقیق نظارت کند تا از بروز خطرات جانی و مالی به دلیل این قبیل سودجویی و اهمال کاری، جلوگیری شود.

به طور کلی مسئولیت این کار به مهندس ناظر واگذار شده؛ مهندس ناظر وظیفه دارد تا با بررسی نحوه اجرای ساختمان و مقایسه آن با آیین نامه‌ها از خطرات احتمال جلوگیری کند.

راه‌‎های مقابله با ریزش سنگ نما

به طور کلی راه های زیادی برای مقابله ریزش سنگ نما وجود دارد که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

    • استفاده از پیچ و رولپلاک
      از جمله راههای جلوگیری از فرو ریختن سنگ نما می توان به پیچ و رولپلاک نما اشاره کرد. در این فرایند با استفاده از دریل سطح سنگ سوراخ شده و به بدنه پیچ می‌شود. به طور کلی پیچ‌ها می‌توانند استحکام کششی سنگ نما را افزایش دهند.
    • استفاده از چسب
      راه دیگر برای مقابله با ریزش سنگ نما می‌توان به ریختن چسب پشت سنگ اشاره کرد. در این روش مقداری چسب سنگ درون ملات ریخته شده و سنگ به دیواره می‌چسبد.

مسئولیت ریزش سنگ نما را چه کسی باید به عهده بگیرد؟

سازنده ساختمان
مسئولیت ریزش سنگ نما در وهله اول متوجه سازنده ساختمان است. چرا که سازنده باید متناسب با اصول مهندسی و معماری نسبت به ساخت ساختمان اقدام کند. البته وظیفه نگهداری از ساختمان بر عهده مالکین است و در صورت سهل انگاری، این مسئولیت بر عهده مالکین ساختمان نیز خواهد بود.

مهندس ناظر
اگر چه مجری سنگ نما در کار خود سهل انگاری کرده باشد، اما این مهندس ناظر است که با تذکر به موقع باید سهل انگاری مجریان را کاهش دهد. بنابراین در صورت اثبات سهل انگاری مهندس ناظر در اجرای قوانین نظام مهندسی در زمینه اجرای سنگ نما، مسئولیت ریزش آن متوجه مهندس ناظر خواهد بود.

مالکین ساختمان
پس از سازندگان و مهندس ناظر نوبت به مالکین ساختمان می‌رسد و هر کسی که در ساختمان سهم دارد به اندازه ملکش مسئول است و باید برای نگه داری و تعمیر و ترمیم نمای ساختمان هزینه کند تا حوادثی متحمل کسی نشود .