پالایشگاه‌ها از مهم‌ترین و حساس‌ترین بخش‌های صنایع نفت و گاز هستند که فرآیند تبدیل نفت خام به محصولات مختلف مانند بنزین، گازوئیل، گازهای سوختی و مواد شیمیایی را انجام می‌دهند. به دلیل ماهیت خطرناک و پیچیده فرآیندها، ایمنی در پالایشگاه‌ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و کوچک‌ترین سهل‌انگاری می‌تواند منجر به فجایع جبران‌ناپذیر شود.
کار در ارتفاع از جمله فعالیت‌های پرخطر در صنایع مختلف است که نیازمند دقت، آموزش و استفاده از تجهیزات ایمنی ویژه می‌باشد. متاسفانه، بسیاری از افراد به دلیل کم‌تجربگی، عدم رعایت نکات ایمنی یا عدم استفاده صحیح از تجهیزات، دچار حوادث جدی و حتی مرگبار می‌شوند. در این مطلب به بررسی ۵ اشتباه رایج در کار در ارتفاع می‌پردازیم که می‌توانند جان شما یا همکارانتان را به خطر بیندازند.
در بسیاری از فعالیت‌های صنعتی و عمرانی، ایمنی نیروی انسانی به‌عنوان مهم‌ترین فاکتور در نظر گرفته می‌شود. یکی از تجهیزات کلیدی برای تامین امنیت افراد در ارتفاع یا محیط‌های پرخطر، سیستم لایف‌لاین (Lifeline System) است. این سیستم نقش بسیار مهمی در جلوگیری از سقوط افراد ایفا کرده و در بسیاری از محیط‌ها نصب آن الزامی است.
در مناطق بارانی و مرطوب شمال ایران، به‌ویژه در شهرهایی مانند رشت، انزلی، لاهیجان و سراسر استان گیلان، موضوع ایمنی نما به دلیل رطوبت بالا، بارش زیاد و فرسایش سنگ‌های نمای ساختمان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. یکی از موثرترین روش‌ها برای جلوگیری از ریزش سنگ‌های نما و افزایش ایمنی ساختمان، استفاده از پیچ و رولپلاک سنگ نما است.
در سال‌های اخیر، با توسعه‌ی روزافزون صنایع در شمال کشور، به‌ویژه در استان گیلان و شهر رشت، نیاز به خدمات تخصصی صنعتی همچون راپل صنعتی بیش از پیش احساس می‌شود. حضور صنایع بزرگی نظیر پتروشیمی‌ها، کارخانجات بزرگ تولیدی و پالایشگاه‌ها در مناطق مختلف گیلان، موجب شده تا تکنیک‌های نوینی برای دسترسی به نقاط دشوار، به‌ویژه در ارتفاع، مورد استفاده قرار گیرند.
صنایع سنگین و پرریسک ایران، مانند پتروشیمی، نفت، گاز و نیروگاه‌ها، به دلیل ماهیت پیچیده و خطرناک خود، همواره نیازمند بالاترین استانداردهای صنعت ایمنی در ایران بوده‌اند. در سال‌های اخیر، با افزایش توجه به کاهش حوادث ناشی از کار و ارتقای فرهنگ ایمنی، فناوری‌های نوینی مانند سیستم‌های لایف‌لاین و دسترسی با طناب (راپل) به‌عنوان راهکارهای موثر در مدیریت ریسک‌های ارتفاعی مطرح شده‌اند. آینده صنعت ایمنی در ایران به شدت با گسترش استفاده از این فناوری‌ها گره خورده است که این روند هم فرصت‌های بزرگی را به همراه دارد و هم با چالش‌هایی روبه‌روست.
در صنایع بزرگ نظیر پتروشیمی، نفت، گاز، نیروگاه‌ها و زیرساخت‌های بلندمرتبه، دسترسی به نقاط مرتفع یا دشوار، همواره چالشی اساسی در فرآیندهای بازرسی، تعمیرات و نگهداری بوده است. در سال‌های اخیر، استفاده از سیستم‌های لایف‌لاین (LifeLine) و تکنیک‌های دسترسی با طناب (راپل) به‌عنوان راه‌حلی نوین و موثر برای مواجهه با این چالش‌ها، به‌شدت مورد توجه قرار گرفته است. این تحول نه‌تنها ایمنی پرسنل را به‌طور چشمگیری افزایش داده، بلکه هزینه‌ها و زمان انجام عملیات را نیز به‌طور قابل‌توجهی کاهش داده است.
صنایع پتروشیمی و پالایشگاهی به‌عنوان شریان‌های حیاتی اقتصاد ایران، دارای محیط‌های کاری بسیار خطرناکی هستند. مواد شیمیایی قابل اشتعال، فشارهای بالا، ارتفاع زیاد تجهیزات، و فرآیندهای پیچیده، این صنایع را در معرض ریسک‌های متعدد قرار می‌دهند. در چنین شرایطی، ایمنی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ارکان پایداری و بهره‌وری باید در اولویت قرار گیرد. یکی از اساسی‌ترین گام‌ها در این مسیر، تمرکز بر استانداردسازی و به‌روزرسانی تجهیزات ایمنی است؛ اقدامی که می‌تواند جان انسان‌ها را حفظ کرده، از خسارت‌های مالی گسترده جلوگیری نموده و به ارتقای کیفیت عملیات صنعتی کمک کند.
در صنایع سنگین مانند پتروشیمی، پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها، عملکرد بدون وقفه تجهیزات و ماشین‌آلات برای حفظ بهره‌وری، ایمنی و پایداری فرآیندهای تولید، امری حیاتی محسوب می‌شود. با گذشت زمان و تحت تاثیر شرایط کاری سخت، تجهیزات صنعتی دچار فرسایش، خوردگی، نشت، ترک، یا سایر نواقص عملکردی می‌شوند. در این شرایط، اجرای عملیات اورهال پتروشیمی یا همان تعمیرات اساسی، نه‌تنها یک ضرورت فنی، بلکه یک استراتژی مدیریتی برای پیشگیری از توقفات اضطراری است.
در صنایع حساس و راهبردی مانند پتروشیمی، پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها، ایمنی و کیفیت تجهیزات همواره در اولویت قرار دارد. به همین دلیل، بازرسی‌های دوره‌ای و تخصصی به‌منظور ارزیابی سلامت تجهیزات، اتصالات و سازه‌ها انجام می‌شود. در این میان، دو اصطلاح مهم و پرکاربرد به نام‌های بازرسی چشمی (Visual Testing – VT) و بازرسی غیرمخرب (Non-Destructive Testing – NDT) وجود دارد که گاهی به اشتباه مترادف فرض می‌شوند، در حالی که این دو روش از نظر تعریف، تکنیک، کاربرد و دقت تفاوت‌های قابل توجهی دارند.
